Po miesiącach negocjacji z wierzycielami, nadchodzi ten najważniejszych dzień, w którym to wierzyciele zadecydują czy wyrażą zgodę na zawarcie układu z dłużnikiem czy też nie. Dopuszczalne są dwa sposoby głosowania nad układem: zbieranie głosów oraz oddanie go na zgromadzeniu wierzycieli. Ważne jest również zrozumienie sposobu liczenia głosów.
Głosowanie nad układem w KRZ
W przypadku postępowania o zatwierdzenie układu, w którym możliwe jest zbieranie głosów, wierzyciele oddają głosy tylko i wyłączenie za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych.
Zanim jednak to nastąpi, karty te muszą być w nim umieszczone – dokonuje tego nadzorca układu. Po zamieszczeniu karty do głosowania w systemie, wierzyciel powinien ja pobrać, zapoznać się z propozycjami układowymi dłużnik i dokonać wyboru, czy zagłosuje na tak czy też na nie. Co wierzyciel ma zrobić z podpisaną kartą ? Tu niestety musimy wskazać, że system KRZ w tym zakresie jest jeszcze niedoskonały, ale z doświadczenia naszego wynika, że nie jest niemożliwe oddanie głosu za pośrednictwem KRZ.
Najprostszym sposobem jest wydrukowanie karty, podpisanie jej i załączenie jej do KRZ za pośrednictwem „Pismo inne”. Podpisać kartę wierzyciel może w dwojaki sposób:
podpisem zwykłym – tu musi pamiętać, aby oryginał karty wysłać do nadzorcy w terminie 3 dni roboczych
podpisem kwalifikowanym.
Podpisaną kartę należy umieścić ponownie w KRZ jako „Pismo inne”. Przy czym należy się wyjaśnienie, że aktualność tego sposobu oddawania głosu może ulec zmianie. KRZ jest systemem, którego funkcjonalność jest stale rozbudowywana. Dlatego może się okazać, że np. za miesiąc złożenie karty za pośrednictwem „Pismo inne” będzie już nieaktualne.
Głosowanie nad układem na zgromadzeniu wierzycieli.
Jest drugim sposobem głosowania nad układem, związanym z osobistym stawiennictwem wierzyciela. Może ono się odbyć w określonym miejscu lub zdalnie, tj. za pośrednictwem systemów teleinformatycznych. O terminie i miejscu zgromadzenia wierzycieli, wierzyciele muszą być poinformowani, co najmniej na dwa tygodnie przed jego terminem. Dokonuje się tego w dwojaki sposób:
poprzez zawiadomienie wierzyciela, który oczywiście został uwzględniony w spisie wierzytelności,
poprzez obwieszczenie.
Co do zasady zgromadzeniu wierzycieli przewodniczy sędzia – komisarz lub zastępca, jeżeli był ustanowiony. Wyjątkiem jest postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym zgromadzeniu przewodniczy nadzorca układu.
W pierwszym rzędzie, po otwarciu zgromadzenia wierzycieli sprawdzana jest obecność wierzycieli. Dokonuje się tego w KRZ. Obecność wierzycieli sprawdza się również po to aby ustalić czy zostało osiągnięte kworum, czyli czy dane zgromadzenie wierzycieli jest uprawnione do podjęcia uchwały o przyjęciu układu. Konieczne jest, aby na zgromadzeniu wierzycieli stawiło się co najmniej 1/5 liczby wierzycieli uprawnionych do głosowania nad układem.
Istotne jest również sprawdzenie dowodów doręczenia zawiadomień o zgromadzeniu wierzycieli. W praktyce ma to miejsce przed zgromadzeniem wierzycieli. Dlaczego to jest takie ważne? A to z tego powodu, że zgromadzenie wierzycieli może się odbyć, jeżeli:
brakuje co prawda dowodu doręczenia zawiadomienia wierzycieli, ale ich liczba nie jest większa niż połowa wierzycieli uprawnionych do głosowania,
a kwota ich wierzytelności nie przekracza 1/3 sumy uprawnionych do głosowania nad układem.
Jeżeli ten warunek nie zostanie spełniony, konieczne jest wyznaczenie nowego terminu zgromadzenia wierzycieli.
Na zgromadzeniu wierzycieli, wierzyciel może oddać głos ustnie lub na piśmie.
Głosowanie w grupach
Praktyka wskazuje, że propozycje układowe najczęściej przewidują podział wierzycieli na grupy. To w konsekwencji wpływa na sposób liczenia głosów, ponieważ nad układem głosuje każda grupa oddzielnie.
Układ zostaje przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli z tej grupy którzy mają łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności, przysługującym wierzycielom z tej grupy.
Gdyby się jednak okazało, że w którejś z grup układ nie został przyjęty, to jest jednak możliwość stwierdzenia jego przejęcia, pod warunkiem, że:
za układem głosowali wierzyciele, którzy mają łącznie 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom
a wierzyciele, którzy głosowali przeciwko układowi zostaną zaspokojeniu na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
Jeżeli natomiast, propozycje układowe nie uwzględniają podziału wierzycieli na grupy, to układ jest przyjęty, gdy:
głosowa za nim większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos,
wierzyciele, którzy głosowali za układem mają łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
Jak wynika z powyższego, cała procedura głosowania nad układem, wcale nie jest tak prosta i szybka jakby to mogło się wydawać. Pomijam kwestię liczenia głosu, który może sprawiać problem, zwłaszcza dłużnikom, którzy na co dzień nie pracują z prawem restrukturyzacyjnym a próbują oszacować swoje szanse w głosowaniu. W praktyce częściej korzysta się ze zbierania głosów niż ze zgromadzeń wierzycieli, choć dostrzegamy również niechęć wierzycieli do korzystania z KRZ.
Restrukturyzacja zapobiegawcza – zmiany w sposobie liczenia głosów
W związku z implementacją dyrektywy o restrukturyzacji zapobiegawczej, planowane są zmiany w prawie restrukturyzacyjnym. Obecnie projekt ustawy jest na etapie konsultacji i zakład się, że prace nad tą ustawą zakończą się w tym roku. Nie mniej jedna ze zmian będzie dotyczyła również sposobu liczenia głosów. Projektowana zmiana polega na usunięciu z art. 119 ust. 3 p. r., czyli przepisu, który był wyjście awaryjnym dla głosowania w grupach i nie przyjęcia układu w którejś z grup. Usunięcie tego przepisu podyktowane jest wprowadzeniem nowego mechanizmu zatwierdzenia układu (dziś tylko wskażę, że korzystniejszego) wbrew sprzeciwowi grupy wierzycieli. O nowym mechanizmie a także o innych zmianach napiszemy już, wkrótce.