W związku ze zmianami w prawie restrukturyzacyjnym, wprowadzonymi ustawą z 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz.U 2021 r. poz. 1080), wierzytelność zabezpieczona rzeczowo będzie mogła być objęta układem.
Wierzytelność zabezpieczona rzeczowo
Wierzytelność zabezpieczona rzeczowo to wierzytelność zabezpieczona na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, a także wierzytelność zabezpieczona przeniesieniem na wierzyciela własności rzeczy, wierzytelności lub innego prawa.
Wierzytelność objęta układem za zgodą wierzyciela
Przed wprowadzoną zmianą, obowiązywała zasada zgodnie z którą, układ nie obejmował wierzytelność zabezpieczona rzeczowo w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia. W takiej sytuacji wierzyciel musiał wyrazić zgodę na objęcie wierzytelności układem. Więc nawet gdyby układ był przyjęty ale wierzyciel rzeczowy nie wyraził bezwarunkowej i nieodwołalnej zgody na objecie wierzytelności układem, to układ nie obejmował tej wierzytelności. Dłużnik wciąż miał obowiązek spłaty wierzytelności w wysokości wynikającej z pierwotnego stosunku prawnego a nie z układu. Niejednokrotnie brak zgody wierzyciela rzeczowego doprowadzał unicestwiania układu. Brak zgody wierzyciela rzeczowego w praktyce oznacza, że pomimo zawartego układu może on wciąż zaspakajać się z przedmiotu zabezpieczania. Wyobraźmy sobie więc wykonywanie układu w toku egzekucji z maszyny, która dłużnikowi służy do produkcji. Więc wprowadzoną zmianę należy ocenić jako pozytywną zmianę.
Co prawda ust. 2 art. 151 pr. r. wciąż obowiązuje, nie mniej do art. 151 pr. r. dodano ust. 2a, który wprowadził wyjątek od ww. zasady.
Objęcie układem bez zgody wierzyciela
Od 01 grudnia 2022 r. bez zgody wierzyciela, również wierzytelność zabezpieczona rzeczowo będzie objęta układem, jeżeli:
- dłużnik przedstawił wierzycielowi propozycje układowe przewidujące pełne zaspokojenie w terminie określonym w układzie albo
- dłużnik przedstawił wierzycielowi propozycje układowe przewidujące zaspokojenie wierzyciela w stopniu nie niższym od tego, jakiego można się spodziewać w przypadku dochodzenia wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi z przedmiotu zabezpieczenia.
W przypadku pełnego zaspokojenia, ustawodawca wskazuje, że chodzi o zaspokojenie również należności ubocznych, które były przewidziane w umowie będącej podstawą ustanowienia zabezpieczenia, bawet jeżeli umowa została skutecznie rozwiązana albo wygasła.
Restrukturyzacja zapobiegawcza
Argumentem do wprowadzenia treści z ust. 2a jest wymogi stawiane przez unijną dyrektywę o restrukturyzacji i upadłości, tj. Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20.06.2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (Dz. Urz. UE L z 2019 r. Nr 172, s. 18).