Pomoc publiczna dla przedsiębiorców w kryzysie
Dla przedsiębiorców w kryzysie został przygotowany program pomocowy, pod nazwą Polityka Nowej
Szansy. Jest to program realizowany w oparciu o ustawę o udzielaniu pomocy publicznej w celu
ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców z dnia 16 lipca 2020 r. (dalej jako „ustawa”). Pomoc
ta jest skierowana do przedsiębiorców w trudnej sytuacji ekonomicznej. Zgodnie z ustawą w latach
2020 – 2029 maksymalny limit środków przeznaczany na pomoc publiczną wynosi do 1,2 złotych
rocznie. Warto więc skorzystać.
Pomoc publiczna dla przedsiębiorców
Pomoc publiczna może być udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Za takiego przedsiębiorcę uznaje się takiego, który bez interwencji państwa prawie na
pewno będzie skazane na zaniknięcie z rynku w pespektywie krótko – lub średnioterminowej.
Przesłanka ta natomiast występuje, gdy zajdzie jedna z poniższych okoliczności:
w przypadku spółki, która charakteryzuje się ograniczoną odpowiedzialnością wspólników (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka komandytowo-akcyjna) utracono więcej niż połowę subskrybowanego kapitału podstawowego wskutek poniesionych strat
w przypadku spółki, w której przynajmniej niektórzy wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za długi spółki (spółka jawna, spółka komandytowa) – utracono więcej niż połowę kapitału spółki według dokumentów księgowych wskutek poniesionych strat
przedsiębiorstwo jest przedmiotem zbiorowego postępowania upadłościowego lub zgodnie z prawem krajowym spełnia kryteria objęcia zbiorowym postępowaniem upadłościowym na wniosek wierzycieli (przedsiębiorca wobec którego otwarto postępowanie restrukturyzacyjne, przedsiębiorca wobec którego ogłoszono upadłość, przedsiębiorca niewypłacalny w rozumieniu art. 11 ustawy prawo upadłościowe ) wobec którego na wniosek wierzyciela można ogłosić upadłość lub – w przypadku osób prawnych – wszcząć postępowanie sanacyjne
w przypadku przedsiębiorcy innego niż przedsiębiorca z sektora MŚP, pod warunkiem, że w ciągu ostatnich dwóch lat: (i) stosunek księgowej wartości kapitału obcego do księgowej wartości kapitału przedsiębiorstwa był większy niż 7 oraz (ii) wskaźnik pokrycia odsetek do EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosił poniżej 1,0.
Oprócz tego, należy pamiętać, że pomimo że przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji ww. rozumieniu, to nie będzie ono się kwalifikowało do pomocy publicznej, jeżeli od daty podjęcia przez niego działalności w danym sektorze nie upłynęły trzy lata. W rezultacie powyższego mówimy o nowo utworzonym przedsiębiorstwie. Dlatego, takie przedsiębiorstwo może kwalifikować się do otrzymania pomocy po upływie ww. okresu a ponadto:
musi się kwalifikować jako przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji a oprócz tego
nie może stanowi części większej grupy kapitałowej, ewentualnie stanowi część grupy kapitałowej, ale trudności spółki mają charakter wewnętrzny i nie są wynikiem arbitralnej alokacji kosztów w ramach grupy.
Za nowo utworzone przedsiębiorstwo uznawane jest również przedsiębiorstwo, które powstało w wyniku likwidacji poprzedniego przedsiębiorstwa lub jedynie przejmuje jego aktywa.
Pomoc publiczna w ramach tego programu skierowana jest zarówno do przedsiębiorców mikro-, małych, średnich jak i dużych. Ci ostatni jednak muszą dodatkowo pamiętać o dokonaniu notyfikacji
pomocy publicznej Komisji Europejskiej.
Zwrócić należy również uwagę, że w zakresie przedsiębiorców uprawnionych do otrzymania pomocy
publicznej, ustawa odsyła do ustawy prawo restrukturyzacyjne i ustawy prawo upadłościowe. To odesłanie do przedsiębiorców niewypłacalnych lub zagrożonych niewypłacalnością będzie miało
znaczenie przy wnioskowaniu o poszczególny rodzaj pomocy publicznej, o czym poniżej.
Przedsiębiorca zagrożony niewypłacalnością to dłużnik, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
Przedsiębiorca niewypłacalny (szerzej tutaj) to najogólniej mówiąc dłużnik, który utracił zdolność
do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Rodzaje pomocy publicznej:
Ustawa wskazuje na trzy rodzaje pomocy publicznej, tj.:
- pomoc na ratowanie
- tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne
- pomoc na restrukturyzację. Poniżej przedstawiamy podstawowe cechy poszczególnych form pomocy publicznej.
Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa
Przyznawana jest na okres 6 miesięcy. W wyjątkowych sytuacjach istnieje możliwość wydłużenia okresu pomocy. Udzielana jest w formie oprocentowanej pożyczki. Celem tej pomocy jest wsparcie
przedsiębiorcy w sytuacji kryzysu finansowego, tak aby uniknąć ogłoszenia upadłości. Bezsprzecznie, ma on umożliwić przedsiębiorcy wykonywanie działalności gospodarczej przez okres niezbędny do:
opracowania planu restrukturyzacji
likwidacji działalności gospodarczej
przeprowadzenia koniecznych w tym zakresie analiz.
Pomoc na ratowanie nie może być natomiast przeznaczona na nabycie aktywów lub rozszerzenie zakresu działalności gospodarczej przedsiębiorcy, chyba że są one niezbędne do utrzymania działalności operacyjnej przedsiębiorcy w okresie, na który pomoc została udzielona.
Pomoc na tymczasowe wsparcie restrukturyzacji
Pomoc udzielana jest na okres do 18 miesięcy. Podobnie jak w przypadku pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa, termin ten może być wydłużony . Udzielana jest w formie oprocentowanej pożyczki. Celem tej pomocy jest wsparcie przedsiębiorcy w wykonywaniu działalności gospodarczej przez czas niezbędny do wdrożenia działań restrukturyzacyjnych mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. W rezultacie, pomoc w tej formie może być udzielone, jeżeli zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku. Warunkiem tej pomocy jest wdrożenie uproszczonego planu restrukturyzacji.
Pomoc na restrukturyzację
W przeciwieństwie do wyżej opisanych form pomocy, pomoc na restrukturyzację może być udzielana jako:
oprocentowana pożyczka,
objęcie akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym albo udziału w podwyższeniu
kapitału zakładowego przez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub
akcji, objęcia obligacji,
zmianę terminów spłaty pożyczki wobec podmiotu udzielającego pomocy na restrukturyzację,
konwersję pożyczki, udzielonej jako pomoc na ratowanie lub jako tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, na udziały lub akcje przedsiębiorcy,
ulgę w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej, pod warunkiem przeznaczenia równowartości udzielonej pomocy na realizację planu restrukturyzacji.
W przeciwieństwie do wcześniejszych form pomocy publicznej, celem tej pomocy jest pomoc przedsiębiorcy w realizacji planu restrukturyzacji. W rezultacie zrealizowania planu restrukturyzacyjnego, przedsiębiorca ma odzyskać długookresową zdolności do konkurowania na rynku. Oprócz tego, pomoc na restrukturyzację może tylko stanowić uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy, będącego wkładem w finansowanie kosztów restrukturyzacji. Wysokość wkładu własnego przedsiębiorcy w kosztach restrukturyzacji powinna wynosić co do zasady co najmniej 50% . Przyznanie pomocy na restrukturyzację uwarunkowane jest wdrożeniem planu restrukturyzacji. Przyznanie pomocy na restrukturyzację uwarunkowane jest wdrożeniem planu restrukturyzacji.
Udzielenie pomocy publicznej może być uzależnione od ustanowienia zabezpieczeń. Zabezpieczeniami mogą być np. hipoteka, zastaw cywilny lub rejestrowy, cesja wierzytelności, weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową, gwarancja bankowa. Oczywiście rodzaj zabezpieczenia zależy od rodzaju pomocy i jej wielkości. Ostateczna decyzja o rodzaju zabezpieczenia będzie należała do ARP S.A.
Konkludując, przedstawione powyżej formy pomocy publicznej skierowane są przede wszystkim do przedsiębiorców borykających się z trudnościami finansowymi. Z drugiej strony o pomoc w ramach Polityki Nowej Szansy można się ubiegać również gdy przedsiębiorca był beneficjentem pomocy udzielonej w ramach Tarczy Antykryzysowej lub Tarczy Finansowej PFR.