Upadłość konsumencka a działalność gospodarcza

Przepisy prawa upadłościowego rozróżniają upadłość przedsiębiorcy i upadłość konsumencką. Następnie, upadłość konsumencka może być prowadzona w trybie ogólnym oraz w trybie uproszczonym. Poniżej wskażemy zasad upadłości przedsiębiorcy oraz na różnice pomiędzy trybem uproszonym i ogólnym w upadłości konsumenckiej. Spróbujemy również odpowiedzieć na pytanie które z postępowań jest optymalnym rozwiązaniem dla niewypłacalnego przedsiębiorcy. Jeżeli chodzi natomiast o odpowiedź na pytanie czy po upadłości konsumenckiej można prowadzić działalność gospodarczą, to na ten temat już pisaliśmy tutaj. Poniżej omówimy najważniejsze zasady upadłości konsumenckiej.

Przedsiębiorca a konsument

Rozważania należy rozpocząć od wskazania, kto jest przedsiębiorcą a kto konsumentem według procedury upadłości.

Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Przedsiębiorcą jest również osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarcza a także wspólnik spółki cywilnej w w zakresie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Konsument to natomiast osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą, ale czynność ta nie jest bezpośrednio związana z jej działalnością gospodarczą. Istotne jest to, aby konsumentem być w chwili składania wniosku o ogłoszenie upadłości. Obojętny jest natomiast status podmiotu na stan niewypłacalności czy też źródła powstania niewypłacalności.

Zasady upadłości konsumenckiej wymagają więc aby upadłość była prowadzona wobec konsumenta a nie przedsiębiorcy.

Stan niewypłacalności

Zasady upadłości konsumenckiej wymagają aby konsument był niewypłacalny. Stan niewypłacalności to sytuacja, w której konsument nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań. Bez znaczenia jest od kiedy stan niewypłacalności występuje. Powszechne jest, że trwa on od kilku lat. Inaczej jest w przypadku upadłości przedsiębiorców.

Prawo upadłościowe ściśle określa, kiedy przedsiębiorca staje się niewypłacalny. I co do zasady, stan niewypłacalności przedsiębiorcy istnieje gdy wymagalność zobowiązań przekracza trzy miesiące. Dla przedsiębiorców ten termin jest bardzo istotny, ponieważ jego niezachowanie może rodzić odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie.

Wniosek o ogłoszenie upadłości

Jak już wcześniej pisaliśmy wniosek o ogłoszenie upadłości musi być złożony w każdym z rodzajów upadłości. Jest on składany za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych. O tym jak wypełnić wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej pisaliśmy tutaj .

Upadłość przedsiębiorcy wymaga jednak bardziej rozbudowanego wniosku o ogłoszenie upadłości. Do niego musza być załączone m.in. sprawozdania finansowe oraz różnego rodzaju oświadczenia osób uprawnionych do działania za przedsiębiorcę. Większe są również opłaty sądowe w przypadku wniosku o upadłość przedsiębiorcy. Oprócz opłaty sądowej, przedsiębiorca musi ponieść koszty zaliczki na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Ponadto, wniosek o ogłoszenie upadłości może dotyczyć tylko i wyłącznie przedsiębiorcy, a więc nie tylko spółek ale i osób, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą.

W przypadku upadłości konsumenta, wniosek o ogłoszenie upadłości jest mniej rozbudowany a opłata od wniosku jest minimalna. W przypadku upadłości konsumenta należy zwróci jeszcze uwagę na jeden aspekt. Jak wyżej już to powiedziano, upadłość konsumenta może być prowadzona w dwóch trybach albo uproszczonym albo w trybie ogólnym. Tryb ogólny może być uzasadniony wówczas, gdy co prawda wniosek o ogłoszenie upadłości dotyczy osoby fizycznej jest duża ilość wierzycieli czy majątku upadłego. Decyzja o trybie upadłości konsumenckiej należy do sądu.

Więc upadłość jednoosobowego przedsiębiorcy jest możliwa jako upadłość konsumencka o ile przedsiębiorcą na chwilę złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości mam status konsumenta. Konieczne jest wykreślenie z rejestru przedsiębiorców.

Reasumując, to nie stan niewypłacalności a status konsumenta decyduje o tym, że zostanie ogłoszona upadłość konsumenta. I jeszcze raz podkreślmy, ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie oznacza jeszcze oddłużenia o czym przekonamy się poniżej.

We wszytkach trybach upadłości, skład masy upadłościowej i jej likwidacji dokonuje syndyk masy upadłości.

Upadłość jednoosobowego przedsiębiorcy

W sytuacji, gdy np. rozmiar majątku byłego przedsiębiorcy uzasadnia otwarcie procedury upadłości według zasad ogólnych, to należy pamiętać, że zakończenie postępowania nie powoduje automatycznego oddłużenia konsumenta. Nawet ustalenie planu spłaty nie powoduje oddłużenie konsumenta. Mało kto wie, że w przypadku, gdy upadłość konsumencka jest prowadzona według procedury upadłości ogólnej, to po etapie likwidacji masy upadłościowej następuje zakończenie postępowania. W trybie ogólnym sąd z urzędu nie ustala planu spłaty jak to ma miejsce w trybie uproszczonym. Bardzo często zdarza się, że zakończenie postępowania upadłościowego utożsamiane jest przez upadłych z oddłużeniem. Nic bardziej mylnego. CO innego jest zakończenie postępowania a co innego umorzenie zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej. Wielu upadłych nie wiedząc że po zakończeniu postepowania maja termin na złożenie wniosku o ustalenie palny spłaty lub umorzenie zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości, zaczyna życie od nowa. A należy pamiętać, że po zakończeniu upadłości, wierzyciele mogą dalej prowadzić egzekucje wobec konsumenta. Jednak upadłość jednoosobowego przedsiębiorcy nie musi się tak kończyć. Wystarczy złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty lub umorzenie zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej bez ustalania planu spłaty w stosowym terminie. Dopiero wykonanie planu spłaty i umorzenie pozostałych zobowiązań czy też umorzenie zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej bez ustalania planu spłaty powoduje oddłużenie konsumenta.

Co zrobić więc aby upadłość jednoosobowego przedsiębiorcy była upadłością konsumencką ? Na to pytanie już może sobie odpowiedzieć każdy, kto uważnie przeczytał niniejszy tekst.

Koszty postępowania w przypadku upadłości jednoosobowego przedsiębiorcy

Koszty postępowania to kolejny aspekt decydujący o tym, aby dążyć o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Przy czym, na tym etapie porównamy koszty wynagrodzenia syndyka. W przypadku upadłości konsumenckiej w trybie uproszczonym, mogą one wynieść od jednej czwartej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do jego dwukrotności. W szczególnie uzasadnionych przypadkach może ono wynieść czterokrotność ww. wynagrodzenia. W przypadku natomiast upadłości przedsiębiorcy nawet upadłości jednoosobowego przedsiębiorcy prowadzonej według trybu ogólnego, wynagrodzenie syndyka jest składową kilku części i zależy np. od ilość pracowników stopnia zaspokojenia, czasu trwania . Może ono wynieść od dwukrotności do dwustu sześćdziesięciokrotności ww. wynagrodzenia.

Zasady upadłości konsumenckiej

Zapoznając się z powyższymi uwagami o upadłości jednoosobowego przedsiębiorcy, jasno wynika, że składając wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorca powinien zadbać o to aby mieć status konsumenta. Oddłużenie konsumenta jest znacznie tańsze i szybsze w ramach upadłości konsumenckiej niż w ramach upadłości przedsiębiorcy.